پیدایش ژانرهای گوناگون عکاسی چون عکاسی خبری، هنری، مستند، خیابانی، ورزشی، جنگی، گوتیک، مد و... بیانگر توسعه جدی این هنر- صنعت است که هریک از آنها امکانات و کاربردهای خاصی را در بر میگیرند. متن و تصویر 2رکن اساسی و مهم در رسانههای الکترونیک و مطبوعات است که اگرچه هریک با امکانات و تواناییهای خاص خود میتواند واقعیتها را ثبت، ضبط و منتقل کند ولی ترکیب مناسب آنها در انتقال بهتر پیام به مخاطبان میتواند مؤثرتر باشد.
عکاسی خبری از جمله شاخههای مهم روزنامهنگاری و عکاسی است که در این مقاله به اختصار به برخی از اصول و قواعد آن اشاره میشود.
«فرانک لوترمات» استاد دانشکده خبرنگاری میسوری برای نخستین بار در سال 1924 تعریفی از عکاسی خبری ارائه داد. وی عکاس خبری را کسی میداند که هم در عکاسی ماهر است و هم به اصول خبررسانی اشراف دارد. عکاس خبری به مدد تصویر، رویدادهایی را که با متن و کلام نمیتوان ثبت نمود به تصویر میکشد و با بازگویی یک داستان خبری آن را مستند [به تصویر] میکند. همانطور که یک خبر براساس ارزشهای خبری در رسانهها انعکاس مییابد، تصاویر نیز براساس ارزشهای خبری به تصویر کشیده میشوند. به مدد ارزشهای خبری است که عکاس خبری تشخیص میدهد کدام تصویر ارزش خبری دارد و باید انعکاس یابد.
ویژگیهای عکسهای خبری
1- روایی بودن: از مهمترین ویژگی عکسهای خبری روایی بودن است. عکس خبری معمولاً داستانی را روایت میکند.
2- لحظهای بودن: یک عکاس خبری معمولاً نمیتواند عکسهایش را از قبل پیشبینی کند و کمتر فرصت مییابد تا از جنبههای هنری مانند تنظیم نور، زاویه دید و... بهره گیرد. عکاس خبری در فاصلهای کوتاه که به ثانیهای ختم میشود اتفاقات را پیشبینی و تجزیه و تحلیل میکند و سرانجام در مدت زمانی کوتاه اقدام به عکاسی میکند.
3- درگیری با موضوع: عکاس خبری معمولاً در معرض همان مسائلی قرار میگیرد که در محیط عکاسی وجود دارد؛ به همین دلیل عکاس خبری خود را با موضوع عکس درگیر میبیند، برای مثال عکاسی در جنگ عکاس را به لحاظ حسّی، روانی و جسمی درگیر میکند.
4- عینی بودن: در عکسهای خبری، عینی گرایی و بیطرفی اصل مهمی است؛ بهگونهای که واقعیت به همان صورتی که اتفاق افتاده است باید به تصویر کشیده شود. یک عکاس خبری وظیفه دارد جهان را به آن صورتی که هست به تصویر بکشد نه به آن صورتی که خود میخواهد. عکاس نباید مخاطب را در برزخ واقعیت و غیرواقعیت رها کند.
5- تحرک: هر عکس خبری باید دارای سوژه متحرک باشد. این حرکت شامل حرکت فیزیکی و غیرفیزیکی میشود. حرکت فیزیکی در تصاویری مانند تصاویر ورزشی دیده میشود. حرکت غیرفیزیکی عکسهایی را شامل میشود که در آن بهرغم سکون، حرکتهایی در بطن عکس دیده میشود. مثلاً حرکتی که در چهره آرام یک زن آسیب دیده از زلزله بم وجود دارد حس مظلومیت را به مخاطب انتقال میدهد.